Trong văn hóa tang lễ Việt Nam, nghi thức nhập quan là một trong những giai đoạn thiêng liêng và quan trọng nhất, đánh dấu thời điểm người mất được chuyển vào quan tài để chuẩn bị cho tang lễ chính thức. Đây không chỉ là một nghi thức tâm linh, mà còn là cách con cháu thể hiện lòng hiếu kính và tiễn biệt người thân lần cuối. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn ý nghĩa của nghi thức nhập quan và quy trình thực hiện đúng chuẩn phong tục Việt Nam.
Ý nghĩa của nghi thức nhập quan trong tang lễ
Nghi thức nhập quan là bước chuyển tiếp giữa giai đoạn người mất được khâm liệm và quá trình tổ chức tang lễ. Theo quan niệm dân gian, thời điểm nhập quan là lúc linh hồn người mất chính thức rời khỏi cõi trần, nên nghi lễ này phải được tiến hành chu đáo, cẩn trọng và đúng giờ lành.
Việc làm lễ nhập quan đúng phong tục mang nhiều ý nghĩa sâu sắc:
- Thể hiện lòng thành kính, hiếu đạo của con cháu đối với người đã khuất.
- Giúp linh hồn người mất được an yên, dễ dàng siêu thoát.
- Là bước khởi đầu cho tang lễ chính thức, thể hiện sự chuẩn bị trọn vẹn trước khi tiễn đưa.
- Gắn liền với niềm tin tâm linh về sự hòa hợp âm – dương và quy luật sinh tử của con người.
Thời điểm tiến hành nghi thức nhập quan
Theo phong tục Việt Nam, thời điểm nhập quan thường được chọn kỹ lưỡng dựa trên giờ hoàng đạo, phù hợp với tuổi của người mất và người trong gia đình. Gia đình thường nhờ thầy cúng hoặc thầy phong thủy xem giờ để đảm bảo mọi việc diễn ra thuận lợi và tránh phạm vào giờ xấu.
Thông thường, lễ nhập quan được tiến hành trong vòng 12 – 24 giờ sau khi mất, tùy theo điều kiện thời tiết, sức khỏe người thân và phong tục từng vùng.
Chuẩn bị cho nghi thức nhập quan
Trước khi thực hiện nghi lễ, gia đình cần chuẩn bị đầy đủ các vật dụng cần thiết:
- Quan tài đã được làm sạch, đặt ngay ngắn ở vị trí trang trọng trong nhà.
- Khăn liệm, chiếu, áo tang, chăn đắp, gối đầu và lễ vật theo phong tục địa phương.
- Bàn thờ tạm, hương hoa, đèn nến, nước thơm, và các vật phẩm dùng trong lễ khâm liệm.
- Nếu có thầy cúng hoặc sư thầy chủ trì, cần bố trí không gian đủ rộng và yên tĩnh để hành lễ thuận tiện.
Trong quá trình chuẩn bị, mọi người nên ăn mặc chỉnh tề, giữ không khí trang nghiêm, tránh ồn ào hoặc nói cười lớn để thể hiện sự tôn trọng người mất.
Quy trình thực hiện nghi thức nhập quan
Bước 1: Khâm liệm (tắm rửa và thay áo cho người mất)
Trước khi nhập quan, người mất được tắm rửa sạch sẽ, thay quần áo mới (thường là đồ tang phục màu trắng hoặc nâu). Thân thể được lau khô, quấn chiếu hoặc vải trắng để bảo vệ và giữ ấm cho linh hồn.
Trong lúc này, người thân thường thì thầm lời tiễn biệt, cầu mong người mất an nghỉ, thể hiện lòng thương tiếc sâu sắc.
Bước 2: Lễ di chuyển thi thể vào quan tài
Sau khi khâm liệm xong, người chủ lễ hoặc thầy cúng sẽ hô lệnh nhập quan. Các thành viên trong gia đình (thường là con trai trưởng, con gái, cháu ruột) sẽ phụ giúp đưa thi thể vào quan tài.
Lúc này, mọi người cần giữ sự cẩn trọng và thành kính tuyệt đối.
Sau khi đặt thi thể vào trong quan tài, gia đình chỉnh lại tư thế ngay ngắn, đặt tay người mất chắp lại trước ngực, hoặc theo phong tục từng vùng (tay nắm hạt gạo, tiền xu… tượng trưng cho sự đủ đầy).
Bước 3: Lễ phúng và đóng nắp quan tài
Thầy cúng hoặc người chủ lễ sẽ đọc văn khấn nhập quan, cầu mong linh hồn người mất siêu thoát, phù hộ độ trì cho con cháu.
Sau đó, mọi người tiến hành rải tiền vàng, gạo muối, hoa thơm vào quan tài, tượng trưng cho tài lộc và sự thanh tịnh nơi chín suối.
Khi đóng nắp quan tài, gia đình thường đặt đồng bạc trắng, hạt gạo hoặc lá bùa hộ mệnh lên nắp để trấn an linh hồn người mất.
Đây là khoảnh khắc đầy xúc động, đánh dấu lần cuối cùng người thân nhìn thấy mặt nhau nơi dương thế.
Bước 4: Lễ thiết linh và đặt bàn thờ tang
Sau khi đóng nắp quan tài, gia đình sẽ thiết lập bàn thờ tang trước linh cữu. Bàn thờ gồm di ảnh, bát hương, đèn nến, hoa quả và lễ vật cúng.
Từ thời điểm này, mọi nghi thức viếng, cầu siêu và lễ an táng sẽ được tiến hành xung quanh bàn thờ này.
Những điều kiêng kỵ trong lễ nhập quan
- Không được cãi vã, than khóc lớn tiếng trong lúc làm lễ để tránh ảnh hưởng đến vong linh người mất.
- Không mặc đồ sặc sỡ hoặc trang sức lấp lánh khi tham gia nghi thức.
- Không chụp ảnh linh cữu hoặc thi thể vì được xem là điều không lành.
- Giữ không khí trang nghiêm, tôn trọng người hành lễ và người mất.
Gia đình cần lưu ý rằng, nghi lễ nhập quan là bước đầu tiên mở ra toàn bộ tang lễ, nên mọi khâu chuẩn bị cần chu đáo và đúng trình tự để tang lễ diễn ra thuận lợi, thể hiện trọn lòng hiếu đạo.
Nên chọn đơn vị hỗ trợ tổ chức nghi thức nhập quan chuyên nghiệp
Trong cuộc sống hiện đại, nhiều gia đình lựa chọn dịch vụ tổ chức tang lễ trọn gói, trong đó bao gồm hỗ trợ thực hiện nghi thức nhập quan, khâm liệm, viếng và an táng.
Việc này không chỉ giúp tang lễ được thực hiện đúng phong tục, mà còn giảm bớt gánh nặng cho gia đình trong thời điểm đau buồn.
Một đơn vị tổ chức tang lễ chuyên nghiệp sẽ đảm bảo:
- Chuẩn bị đầy đủ vật dụng và lễ vật theo quy chuẩn.
- Hướng dẫn gia đình thực hiện đúng nghi lễ.
- Đảm bảo không gian tang lễ trang nghiêm, sạch sẽ, an toàn.
- Tư vấn thời gian, nghi thức và phong tục phù hợp với từng vùng miền.
Tang Lễ Hồng Phúc – Đơn vị tổ chức tang lễ trọn gói uy tín tại Hải Phòng
Nếu bạn đang tìm kiếm đơn vị tổ chức tang lễ chuyên nghiệp tại Hải Phòng, Tang Lễ Hồng Phúc là địa chỉ đáng tin cậy.
Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tổ chức tang lễ trọn gói, khâm liệm và nhập quan đúng phong tục, Tang Lễ Hồng Phúc cam kết mang đến dịch vụ tận tâm, trang trọng và nhân văn nhất.
Đội ngũ của Hồng Phúc luôn đặt chữ “hiếu” lên hàng đầu, hỗ trợ gia đình từ khâu chuẩn bị, tổ chức nghi lễ, dựng phông rạp, sắp xếp bàn thờ tang, cho đến hoàn thiện các nghi thức an táng hoặc hỏa táng.
Tang Lễ Hồng Phúc – Đồng hành cùng bạn trong giây phút chia ly, giúp tang lễ diễn ra trọn vẹn, đúng phong tục và đầy tôn kính.
